czwartek, 20 sierpnia 2009

Strony postępowania sądowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych

Zgodnie z art. 47711 stronami postępowania sądowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych są ubezpieczony, inna osoba, której praw i obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, organ rentowy i zainteresowany.

Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli osoba taka nie została wezwana do udziału w sprawie przed organem rentowym, sąd wezwie ją do udziału w postępowaniu bądź z urzędu, bądź na jej wniosek lub na wniosek jednej ze stron.

Zainteresowany jako osoba, która w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie występowała w charakterze strony i wobec której nie została wydana decyzja, ma nie tylko możliwość wstąpienia do procesu toczącego się z inicjatywy innych stron, ale ma również możliwość wniesienia odwołania. Jego uprawnienie wynika zarówno z pozostawania w kręgu uprawnionych (ubezpieczonych), jak i z nadanego mu charakteru strony procesu; opiera się na wspólnym z innymi ubezpieczonymi prawie, które jeszcze nie zostało ustalone, w związku z czym jego pozycja w procesie polega na współuczestnictwie materialnym (por. art. 72 § 1 k.p.c.) – wyrok sądu apelacyjnego w Katowicach z dnia 29.12.2004 (sygn. akt III AUa 2134/03, LEX nr 151776).

W doktrynie podkreśla się, że inna niż ubezpieczony osoba, której praw lub obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, jest - podobnie jak ubezpieczony - adresatem decyzji administracyjnej, a zatem dana decyzja wywołuje w stosunku do niej bezpośrednie skutki prawne, podczas gdy wpływ skarżonej decyzji na sferę praw i obowiązków zainteresowanego może być także pośredni.

Jako przykład innej niż ubezpieczony osoby, której praw lub obowiązków dotyczy zaskarżona decyzja, można wskazać za judykaturą m.in. żonę wspólnika spółki cywilnej zobowiązanej do uiszczenia z majątku wspólnego małżonków zaległych świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz zwrotu nienależnie wypłaconych świadczeń (zob. uzasadnienie uchwały SN z dnia 5 kwietnia 1995 r., II UZP 9/95, OSNAPiUS 1995, nr 18, poz. 231), zaś jako zainteresowanego m.in. w sprawie o ustalenie uprawnień pracownika do zasiłku chorobowego (lub jego wysokości) w trakcie trwania zatrudnienia, pracodawcę, kwestionującego istnienie wspomnianych.

Niezbędne jest prawidłowe ustalenie kręgu podmiotów będących stronami w konkretnym procesie, gdyż niewezwanie któregokolwiek z nich - w tym także zainteresowanego - do udziału w sprawie, powoduje pozbawienie strony możności obrony jej praw i skutkuje nieważnością postępowania (art. 379 pkt 5).

Linki sponsorowane