W razie nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, Zakład może wymierzyć płatnikowi składek dodatkową opłatę do wysokości 100% nie opłaconych składek. Od decyzji w sprawie wymierzenia dodatkowej opłaty przysługuje odwołanie do sądu okręgowego (art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych).
Wymierzenie dodatkowej opłaty może nastąpić wyłącznie w stosunku do podmiotu, który w momencie wydania decyzji posiada przymiot płatnika składek.
Tezy z wyroku sądu apelacyjnego w Katowicach z dn. 08.09.2004 r. III AUa 507/03 Lex nr 147179 oddające istotne teoretyczne założenia stosowania dodatkowej opłaty, bardzo słuszne i obecnie dość powszechnie stosowane.
Wymierzenie opłaty dodatkowej należy do sfery tzw. swobodnego uznania, którego istotą jest możliwość ustalenia przez organ swego zachowania się w stosunku do określonego już stanu faktycznego. Swobodne uznanie nie znaczy woluntaryzmu, dowolności, arbitralności. Jego zakres jest zawsze określony przez prawo. Ma też w każdym przypadku uchwytne granice prawne, które tworzą przepisy kompetencyjne, przepisy o postępowaniu administracyjnym, przepisy prawa materialnego. Podejmując czynność z zakresu swobodnego uznania, organ jest związany nie tylko przepisem, ale i celem ustanowionego przepisu oraz normami etycznymi.
Opłata dodatkowa stanowi sui generis sankcję za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku opłacania składek. Jej zastosowanie ma sens wówczas, gdy - przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności - można przewidywać (oczekiwać), że spełni ona lub może spełnić założony, dyscyplinujący, cel. To zaś zależy przede wszystkim od przyczyn nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości. Te mogą być zależne lub niezależne od płatnika, zawinione przez niego lub niezawinione. Inaczej powinien być traktowany płatnik, który opóźnia się z wykonaniem obowiązku opłacania składek pomimo dobrej kondycji ekonomicznej, inaczej taki, który boryka się z trudnościami finansowymi. Przy stosowaniu opłaty dodatkowej powinien być wzięty pod uwagę także dotychczasowy stosunek płatnika do obowiązku opłacania składek. Utrwalony bądź incydentalny charakter opóźnienia to tylko jeden z obiektywnych elementów ważnych dla ustaleń w tym zakresie. Dotychczasowy stosunek do spełnienia obowiązku to bowiem także wykazanie zainteresowania jego należytym wykonaniem, w tym podejmowanie czynności zmierzających do prawidłowego jego wykonania. Mówiąc lapidarnie - o zastosowaniu dodatkowej opłaty powinny decydować okoliczności każdego indywidualnego przypadku, zwłaszcza te wskazujące na winę płatnika w nieopłacaniu składek albo ich opłacaniu w zaniżonej wysokości lub jej brak.
Wymierzenie dodatkowej opłaty poprzedzone jest zawsze prowadzonym przez Zakład w trybie KPA postępowaniem wyjaśniającym mającym na celu zbadanie przyczyn nie opłacania składek i ewentualnego wpływu dodatkowej opłaty na sytuację materialną płatnika.
Linki sponsorowane
DORADCA PODATKOWY * BIURO RACHUNKOWE tel. (061) 86-888-05 |
